Door te ervaren dat je emoties waarneemt bij jezelf of anderen, krijg je de keuzevrijheid om te bepalen hoe je met die emoties wilt omgaan. Je kunt er bijvoorbeeld voor kiezen om wél mee te liften op de blijdschap van anderen, maar níét met hun boosheid. Je kunt er ook voor kiezen om emoties voorbij te laten gaan zonder ze te onderdrukken, ze te negeren of ervoor op de vlucht te slaan. Je kunt je emoties erkennen en accepteren. Je mag ze zelfs nog voelen en welkom heten, maar je hoeft er niet in te verzuipen.
Een emotie brengt je in beweging
Een emotie vormt een ervaring. Het is een instinctieve en niet-rationele reactie op een gebeurtenis van buitenaf. Denk bijvoorbeeld aan zweten, een bonzend hart, kippenvel of een verhoogd adrenalinepeil na een schrikreactie. Emoties kunnen we zien als energie in beweging. De emotie zelf houdt maar kort aan, hooguit een paar minuten. Emoties kunnen dus opkomen, ervaren worden en weer wegvloeien.
Maar emoties kunnen ook een eigen leven gaan leiden als we de energie vasthouden in ons denken en ons lijf. Als we er plaatjes en verhalen bij maken. Het kan zo zelfs een heel drama worden. Als je het verhaal lang genoeg in stand houdt, wordt het een deel van jezelf; je gaat je ermee identificeren.
Wanneer je je identificeert met je emoties, kunnen ze veranderen in een karaktereigenschap. Ik hoor mensen vaak zeggen: ‘Zo ben ik nu eenmaal.’ Dan wordt het lastig om die emoties te veranderen. Ze zijn inmiddels een onderdeel van je geworden.
Dat geldt ook voor dieper liggende gevoelens. Het maakt voor mij enorm veel verschil of ik mensen hoor vertellen dat ze depressieve klachten ervaren of dat ze me vertellen: ‘Ik ben depressief.’ Als je depressieve klachten ervaart, kunnen we er samen naar kijken en staat het nog buiten jezelf. Maar ben je één met je klacht, dan vraagt dat om een heel andere aanpak.
Door ‘Ik ben …’ om te buigen naar ‘Ik ervaar …’ leer je dat je emoties hébt en niet dat je jouw emoties bént. Het zorgt voor meer bewustzijn over je emotionele wereld, waardoor je zult merken dat jouw oordeel over mensen, dingen of jezelf zal veranderen.
Achter iedere emotie schuilt een boodschap
Een emotie wil ons iets zeggen over onze waarden. De emotie is de vertaler van je waarden. Over wat je belangrijk vindt en wat niet. Over welke grens overtreden wordt en welke niet. Je emotie geeft uiteindelijk aan waar je behoefte aan hebt. Achter iedere emotie schuilt een boodschap. Wat wil deze emotie je aangeven en welke behoefte of welk verlangen ligt eronder? Door de lagen van de emotie af te pellen en op zoek te gaan naar het onderliggende verlangen, kan de betekenis van de emotie veranderen. Dit geeft je meer ruimte, lucht en vrijheid.
